Bilişim Suçları: Dolandırıcılık

Bu yazımızda bilişim suçlarından en çok yapılan dolandırıcılık türünü detaylıca anlatacağız. Bu yazıyı okuyarak bilişim dolandırıcılığına karşı bilgili olup hackerlara dolandırılmaktan kurtulabilirsiniz.

     Elektronik ağlar vasıtasıyla işlenen klasik suçların başında dolandırıcılık suçları yer almaktadır. TCK Madde 157’de dolandırıcılık suçu; “Hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, onun veya başkasının zararına olarak, kendisine veya başkasına bir yarar sağlama” olarak tanımlanmıştır. Nitelikli dolandırıcılık suçunu tanımlayan madde 158 (f) bendi dolandırıcılık suçunun; “Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle” işlenmesini nitelikli dolandırıcılık olarak kabul etmiş ve ağırlaştırıcı sebep olduğuna hükmetmiştir. 

İnternet üzerinde rastlanan yaygın dolandırıcılık türlerinin başında yatırım teklifleri yer almaktadır. Bu tür dolandırıcılık tekliflerinde mağdurlar genellikle küçük bir yatırımla büyük miktarda para kazanabileceklerine inandırılmaktadırlar. Mesela, mağdurdan, piyangodan kazandığı veya kendisine miras olarak kaldığı söylenen bir meblağın hesabına aktarılması için gerekli olan işlem maliyetini ödemesi istenilir. Bu teklifler genellikle e-posta aracılığıyla mağdurlara ulaşmaktadır. Dolandırıcılar insanların çoğunun bu tip e-postalara cevap vermeyeceklerini bildiklerinden yüzlerce, binlerce adrese aynı e-postayı göndermektedir. Dolayısıyla istenmeyen e-postaların (spam) hedeflerinden birisi de dolandırıcılıktır. E-posta alıcılarının çok ufak bir kısmı bile gönderilen teklifi ciddiye alsa dolandırıcılar için önemli bir başarı olacaktır.

Yatırım teklifi dolandırıcılığının belki de en meşhuru “Nijerya Dolandırıcılığı” veya “419 Dolandırıcılığı” olarak adlandırılmaktadır. Dolandırıcı kişi veya kişiler çok sayıda adrese istenmeyen e-posta atarak kendisinin Nijerya’da vefat etmiş, tanınan ve belli bir sosyal statüsü olan (bazen doktor, bazen hükümet görevlisi) bir kişinin yakını olduğunu; bu kişiden intikal eden yüksek meblağda parayı, güvenlik gerekçesiyle ülke dışına çıkartmaya çalıştığını; yine güvenlik gerekçesiyle bu transferi normal yollardan yapamadığını, eğer kabul ederse e-posta alıcısının banka hesabını kullanarak parayı transfer etmek istediğini ve karşılığında belli bir ücret ödeyeceğini belirtmektedir. Kabul edilmesi halinde mağdura normal posta yoluyla bazı sahte dokümanlar gönderilerek ikna edilmekte ve sonrasında mağdurdan vergi veya havale masrafı adı altında belli bir meblağı göndermesi talep edilerek mağdur dolandırılmaktadır. 419 Dolandırıcılığı eski de olsa hâlâ can yakmaya devam etmektedir. Amerika’da faaliyet gösteren Internet Crime Complaint Service’in (IC3) 2011 raporunda ABD’de internet üzerinden dolandırıcılık hakkında yapılan şikâyetlerin yaklaşık %21’inin bu tip dolandırıcılıklar olduğu belirtilmektedir. Bu dolandırıcılıklar başka suçlara da sebep olabilmektedir. Mesela 2003 yılında Çek Cumhuriyeti’nde yaşayan 72 yaşındaki bir kişi bu şekilde kaybettiği 600.000 dolar civarındaki parasını geri alamayacağını öğrenince bir Nijerya Büyükelçiliği çalışanını öldürmüştür.

Sık karşılaşılan diğer bir dolandırıcılık türü de internet üzerinden satış yoluyla yapılandır. Bu tip dolandırıcılıklarda mağdur, aradığı bir malı internette iyi bir fiyata bulur veya zor bulunan bir mala internet üzerinde rastlar. Malı satın almak için ödeme yaptıktan sonra ya malı hiç teslim alamaz yahut ilanda belirtilenden daha düşük değerde bir mal kendisine gönderilir. Bu dolandırıcılık türünün ikinci el araçlar üzerinden yapılanı yaygınlaşmaktadır. Satıcı genellikle bir ihtiyaç halinden dolayı aracını acele satmak zorunda olduğunu, bu yüzden de normalden daha ucuz bir fiyat istediğini, alıcılarla yüz yüze görüşmesinin mümkün olmadığını, ücretin belirtilen hesaba havalesinden sonra aracın alınabileceğini belirtmektedir. Yine Crime Complaint Service’in rakamlarına göre 2011 yılında bu şekilde 88,2 milyon dolar dolandırıcılara kaptırılmıştır.

Dolandırıcılık başlığı altında bahsedilecek örneklerin sonuncusu internet üzerinde kurulan romantik ilişkiler vasıtasıyla yapılanlardır. Bu tip olaylarda dolandırıcılar sohbet kanallarında, arkadaşlık sitelerinde veya sosyal ağlarda arkadaşlık ilişkisi veya romantik bir ilişki kurabileceği bir eş arayan kişileri araştırmaktadırlar. Dolandırıcılar kurbanlarının sevgisini ve güvenini kazanabilmek için türlü yola başvurmakta, kurbanlarıyla gerçek hayatta temasa geçerek çiçek vb. hediyeler gönderebilmektedirler. Mağdurun güvenini kazandıktan sonra değişik sıkıntılar içinde olduklarını ve bazı ihtiyaçlarının olduğunu belirtip para sızdırmaya çalışmaktadırlar. Crime Complaint Service istatistiklerine göre 2011 yılında bu yolla 50,4 milyon dolar dolandırıcılık yapılmıştır.

Daha sonraki yazılarımızda siber suç türlerini ele almaya devam edeceğiz.. Takip edin..